کیفیت تدریس مجازی استادان بر اساس جهت گیری های برنامه درسی آنان در نظام آموزش عالی ایران و ارائه الگوی تدریس مجازی مطلوب

امروزه کیفیت آموزش، به ویژه در آموزش مجازی که روز به روز توسعه می یابد، اهمیت زیادی دارد. دانشگاه ها و موسسات آموزشی مدام به ارزیابی از کیفیت و عوامل دخیل در آن می پردازند. یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر کیفیت آموزش، باورهای آموزشی آموزش گران است. باورهای آموزشی از جمله جهت گیری های برنامه درسی شکل دهنده رفتار آموزشی آموزش گران هستند. هدف پژوهش حاضر بررسی کیفیت تدریس مجازی استادان با توجه به جهت گیری های برنامه درسی آنان و ارائه الگوی تدریس مجازی با کیفیت بود. این پژوهش از نو ع ترکیبی (کمی و کیفی) بود. به این منظور از دو روش کمی و کیفی به منظور پاسخ به سوالات پژوهش استفاده شد. جامعه آماری شامل استادانی که در دوره های مجازی دانشگاه های فردوسی مشهد، علوم پزشکی مشهد، شهید بهشتی، علم و صنعت ایران، امیرکبیر، خواجه نصیرالدین طوسی، علوم و حدیث شهر ری و جامعه المصطفی قم فعالیت داشته اند و دانشجویانی که درس یا دروسی را با این استادان شیوه مجازی گذرانده بودند را در بر گرفت. در بخش کمی 179 استاد و 988 دانشجو به شیوه طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. در بخش کیفی نیز با 31 استاد و 42 دانشجو مصاحبه به عمل آمد. به منظور گردآوری اطلاعات در بخش کمی از پرسشنامه های "کیفیت تدریس" و "جهت گیری های برنامه درسی" و در بخش کیفی نیز از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده های کمی از روش های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده ازنرم افزار spss نسخه 16 و lisrel نسخه 5/8 استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده های کیفی از روش تحلیل تفسیری استفاده شد. همچنین از روش توصیفی تحلیلی جهت ارائه الگوی مفهومی تدریس مجازی باکیفیت استفاده شد. یافته ها نشان داد که جهت گیری رفتارگرایی رویکرد غالب استادان بود. در بررسی تفاوت جهت گیری های برنامه درسی استادان بر حسب دانشگاه محل خدمت آنان، تفاوت معناداری در جهت گیری انسان گرایی و به گزینی شوآب میان استادان دانشگاه امیرکبیر، فردوسی مشهد و علوم پزشکی مشهد مشاهده شد. استادان زن در مقایسه با استادان مرد جهت گیری انسان گرایی و به گزینی شوآب را در سطح بالاتری ارزش گذاری نمودند. دانشجویان شرکت کننده در دوره های مجازی کیفیت تدریس مجازی استادان-شان را در سطح مطلوبی ارزیابی نکردند. کیفیت آموزش مجازی استادان بر حسب جهت گیرهای برنامه درسی و مرتبه علمی آنان متفاوت بود. دانشجویان دختر در مقایسه با دانشجویان پسر، کیفیت تدریس مجازی استادانشان را در سطح بالاتری ارزش گذاری کردند. در پایان الگوی تدریس مجازی با کیفیت بر اساس مطالعه اسناد و مدارک مربوط و نتایج بخش اول پژوهش پیرامون جهت گیری های برنامه درسی و کیفیت تدریس مجازی ارائه شد. این الگو عناصر آموزش گر، فراگیر و فرایند یاددهی-یادگیری (طراحی، اجرا و ارزشیابی) را دربر گرفته، با کمک متخصصان و مدرسان آموزش مجازی اعتبار بخشی و در پایان الگوی نهایی تدریس مجازی با کیفیت ارائه گردید.